Terapia Behawioralna jest kształtowaniem u dziecka jak największej ilości zachowań adaptacyjnych, które rozwiną jego niezależność i umożliwią mu efektywne funkcjonowanie w środowisku. Istotne jest również zmniejszenie zachowań zakłócających proces nauki oraz utrzymanie efektów terapii w czasie. Możliwie staje się to poprzez zastosowanie takich metod i technik jak: systemy motywacyjne, kształtowanie, generalizacja, uczenie w odrębnych próbach i uczenie incydentalne, plany aktywności, łańcuchy zachowań i inne.
Zastosowanie Terapii behawioralnej w terapii dzieci z autyzmem
Terapia behawioralna jest metodą ściśle naukową, jasno wytyczającą cele, operującą własnym systemem pojęć i narzędzi. Dysponuje przeszło pięćdziesięcioletnią dokumentacją kliniczną, dotyczącą efektów terapii. Wiele badań wskazuje na to, że zachowania dzieci z autyzmem mogą być wytłumaczone przez prawa uczenia się.
Podstawowym celem terapeutycznym Terapii Behawioralnej dziecka z autyzmem jest kształtowanie u dziecka jak największej ilości zachowań adaptacyjnych, które rozwiną jego niezależność i umożliwią mu efektywne funkcjonowanie w środowisku. Istotne jest również zmniejszenie zachowań zakłócających proces nauki oraz utrzymanie efektów terapii w czasie. Możliwie staje się to poprzez zastosowanie takich metod i technik jak: systemy motywacyjne, kształtowanie, generalizacja, uczenie w odrębnych próbach i uczenie incydentalne, plany aktywności, łańcuchy zachowań i inne.
Główne założenia behawioralnej teorii autyzmu
- terapia behawioralna dzieci z autyzmem powinna opierać się na ogólnych prawach uczenia,
- autyzm to nie jeden główny, lecz szereg deficytów rozwojowych, nad którymi należy pracować,
- układ nerwowy osób z autyzmem nie pozwala na przyswojenie im wszystkich bodźców z otoczenia, dlatego należy stworzyć im specjalne otoczenie,
- podejście behawioralne musi opierać się na indukcji, czyli zbieraniu danych i ich analizie, a nie na domysłach.
Podstawowe cele Terapii behawioralnej
- rozwijanie zachowań deficytowych – a więc zachowań występujących u dziecka z autyzmem zbyt rzadko lub nie występujących wcale, a które powszechnie uważane są za prawidłowe i pożądane u zdrowego dziecka w pewnym wieku i w pewnych sytuacjach ( prawidłowa mowa, zabawa zabawkami okazywanie uczuć, itd.),
- redukcja zachowań niepożądanych – bez eliminacji tych zachowań nie ma mowy o skuteczności terapii. Działanie to opiera sie na szczegółowym opisaniu zachowania, zmierzeniu jego natężenia, zaplanowaniu i wprowadzeniu w życie koniecznych zmian oraz na ocenie skuteczności podjętych działań,
- generalizacja i utrzymanie efektów terapii – generalizacja następuje wówczas, gdy zachowanie pojawia się w różnych środowiskach i w obecności różnych osób, rozszerza się na wiele pokrewnych zachowań oraz utrzymuje się w czasie.